Als het om de keuring van installaties gaat kom je vaak twee begrippen tegen: SCIOS Scope-keuringen en NEN-keuringen. Beide zijn bedoeld om installaties veilig en betrouwbaar te houden, maar ze verschillen in opzet, doel en verplichtingen. In dit artikel leggen we je precies uit wat het verschil is en wanneer je welke keuring nodig hebt.
Wat is een SCIOS Scope-keuring?
SCIOS is een afkorting voor Stichting Certificatie Inspectie en Onderhoud van Stookinstallaties. Deze organisatie beheert een kwaliteitssysteem voor het keuren en inspecteren van installaties, waaronder elektrische installaties, stookinstallaties en PV-systemen (zonnepanelen).
Een SCIOS Scope-keuring wordt uitgevoerd door een gecertificeerd inspectiebedrijf voor elektrische installaties en heeft betrekking op veiligheid, brandpreventie, energie-efficiëntie en het voldoen aan wettelijke of verzekeringsvoorwaarden.
De keuringen vallen onder verschillende ‘Scopes’. Denk bijvoorbeeld aan Scope 8 (veiligheidsinspectie van elektrische installaties), Scope 10 (brandrisico-inspectie van elektrische installaties) en Scope 12 (inspectie van zonnepanelen).
Daarnaast zijn er Scopes 1 t/m 7 voor stookinstallaties zoals verwarmingsketels en industriële verbrandingssystemen. Sommige van deze keuringen zijn wettelijk verplicht (zoals bij grote stookinstallaties), andere worden vooral gevraagd door verzekeraars als voorwaarde voor dekking.
Wat is een NEN-keuring?
NEN-keuringen zijn inspecties gebaseerd op een Nederlandse norm, vastgesteld door het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN). Het gaat hierbij dus niet om een keuringsprogramma of certificeringssysteem, maar om een technische richtlijn die beschrijft waaraan een installatie moet voldoen.
Bekende NEN-normen zijn:
- NEN 3140: voor veilig werken aan en met laagspanningsinstallaties (in bedrijfspanden, werkplaatsen en kantoren).
- NEN 1010: voor het ontwerpen en aanleggen van nieuwe elektrische installaties.
- NEN 2484: voor het keuren van trappen, ladders en steigers.
Een NEN-keuring kan worden uitgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf, maar in principe mag iedereen dit doen. Er is geen centraal systeem of certificeringsplicht, zoals bij SCIOS het geval is.
De belangrijkste verschillen
Het grootste verschil tussen SCIOS en NEN zit in de organisatie en verplichting. Een SCIOS-keuring wordt altijd uitgevoerd binnen een vastgelegd systeem met gecertificeerde inspecteurs, verplichte registratie en vaste rapportagevormen. Dit biedt zekerheid voor bedrijven, gebouweigenaren en verzekeraars.
Bij NEN-keuringen gaat het meer om het toepassen van de norm als richtlijn. Die normen zijn technisch en inhoudelijk sterk, maar de keuring zelf is niet gecertificeerd of verplicht gekoppeld aan één partij.
Een NEN-keuring is dan ook vaker onderdeel van goed werkgeverschap en interne veiligheidsbeleid (bijvoorbeeld in het kader van de Arbowet), terwijl een SCIOS-keuring meestal vanuit verzekeringseisen of milieuwetgeving verplicht is.
Een ander verschil zit in de toepassingsgebieden. Waar SCIOS-keuringen zich richten op installaties met verhoogd risico op brand of storing, zijn NEN-keuringen breder toepasbaar – bijvoorbeeld ook op elektrisch gereedschap, klimmaterialen of noodverlichting.
Wanneer kies je voor wat?
Je kiest voor een SCIOS Scope-keuring als:
- Je elektrische installatie of PV-installatie gekeurd moet worden vanwege brandveiligheid.
- De verzekering eist dat je installatie aantoonbaar veilig is.
- Je een stookinstallatie beheert die valt onder het Activiteitenbesluit milieubeheer.
Je kiest voor een NEN-keuring als:
- Je wilt voldoen aan de Arbowet (bijvoorbeeld voor veilig werken met elektrische installaties).
- Je een nieuwe installatie volgens NEN 1010 hebt laten aanleggen en dit wilt laten controleren.
- Je klimmaterialen of gereedschappen periodiek wilt laten inspecteren op basis van geldende
Weet je niet zeker welke keuring voor jouw situatie nodig is? Dan is het verstandig om een gespecialiseerd inspectiebedrijf te raadplegen. Daarmee voorkom je risico’s, onnodige kosten of problemen met je verzekering.
